SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI  WARSZTATU TERAPII ZAJĘCIOWEJ ZA ROK 2017

   Nazwa i adres placówki:       Warsztat Terapii Zajęciowej

                                                 58-150 Strzegom

                                                 Aleja Wojska Polskiego 16

 

  Imię i nazwisko kierownika WTZ: Sabina Kubacka

  Jednostka organizacyjna, która utworzyła WTZ: Gmina Strzegom

  Data utworzenia Warsztatu: UCHWAŁA NR 66/13 RADY MIEJSKIEJ  W STRZEGOMIU z dnia  30.08.2013 r.

  Data podjęcia działalności przez Warsztat:  20.12.2013 roku

  Liczba uczestników:    25

  Podstawa prawna Warsztatu Terapii Zajęciowej w Strzegomiu:

1. Ustawa z dnia 8 marca o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 roku poz.446 z późn. zmianami);
2. Ustawa z dnia 27 sierpnia o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 roku Nr 157, poz. 1240, z późn. zmianami);
3. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks Pracy (DZ. U. z 2016 roku, poz.1053 z późn. zmianami);
4. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej

  i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 roku , poz.1336 z późn. zmianami);

5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. z 2004 roku Nr 63, poz. 587);
6. Regulamin Organizacyjny Warsztatu Terapii Zajęciowej w Strzegomiu Gminy Strzegom.

 

  Liczba pomieszczeń zajmowanych przez WTZ: 9 pomieszczeń oraz 3 toalety, wiatrołap i korytarze

  Powierzchnia pomieszczeń zajmowanych przez WTZ: 252,00 m²

  Dni tygodnia i godziny pracy placówki: poniedziałek – piątek  od 8.00 do 16.00 przez cały rok

Liczba etatów: 8

• kierownik                                                                                                1 etat
• terapeuci zajęciowi                                                                                 5 etatów
• rehabilitant                                                                                            ½  etatu
• psycholog                                                                                              ¼ etatu
• pielęgniarka                                                                                           ¼ etatu
• księgowy i osoba ds. kadr i płac                                                             1 etat

RAZEM: 8 etatów

W miesiącu I : 8,5 etatów (2 osoby na urlopie macierzyńskim)

½ etat rehabilitant (umowa na zastępstwo). Jedna osoba na stażu w ramach współpracy z Sudecką Izbą Przemysłowo – Handlową w Świdnicy, została podpisana umowa na staż, na  stanowisku instruktora terapii zajęciowej.

Od  miesiąca II –  IX 9,5 etatu (dwie umowy na zastępstwo)

Od  miesiąca X- XII 9 etatów (brak rehabilitanta – ogłoszenie o naborze zostało zgłoszone w Powiatowym Urzędzie Pracy – Filia w Strzegomiu;

Specjalista ds. BHP umowa zlecenie.

Liczba dowożonych uczestników do WTZ: 8 osób. Ilość dziennie przejechanych km wynosi średnio 70 km:

• z Jaroszowa;
• z Goczałkowa;
• z Żelazowa;

Trzy osoby są dowożone z terenu miasta Strzegom

•    jedna osoba mająca zaburzenia w orientacji w przestrzeni;

•    jedna osoba z cechami autyzmu;

•    jedna osoba z oprotezowaniem stopy;

Czerech uczestników dojeżdża samodzielnie za zakupione bilety miesięczne. Pozostali uczestnicy dochodzą do placówki samodzielnie, bądź są przyprowadzani, przywożeni przez rodzica/opiekuna.

      Źródła Finansowania Warsztatu Terapii Zajęciowej w 2017 roku

      Kwota środków uzyskanych na działalność WTZ w 2017 roku:  445 843, 50 zł.

Źródła finansowania: 

• Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych – 399 900,00 zł, 
• Starostwo Powiatowe w Świdnicy- 44 433,50 zł,
• dochody ze sprzedaży prac wykonanych przez uczestników WTZ –  1510,00 zł.

 Kwota środków finansowych wydatkowanych na działalność WTZ w 2017 roku wyniosła  445 843,50 zł, w tym:

• z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych – 399 900,00 zł,
• ze Starostwa Powiatowego w Świdnicy- 44 433,50zł,
• z dochodów ze sprzedaży prac wykonanych przez uczestników WTZ – 1510,00 zł.

   Środki pochodzące z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz środki własne Starostwa Powiatowego w Świdnicy, przekazywane były na konto Gminy Strzegom, a następnie przez Gminę na wyodrębnione    konto Warsztatów Terapii Zajęciowej w Strzegomiu.

  Zarówno Środki Starostwa Powiatowego, jak i środki PFRON w roku sprawozdawczym wysyłane zostały w transzach kwartalnych.  Po zakończeniu każdego kwartału, WTZ składały informację z wydatkowanych środków do PCPR i Urzędu Miasta i Gminy Strzegom. Dodatkowo, co miesiąc, do Urzędu Miasta i Gminy Strzegom, składane były finansowe sprawozdania miesięczne na drukach  RB 28S i oraz kwartalne RBN i RBZ. 

   Dochody osiągnięte ze sprzedaży prac i produktów wykonanych przez uczestników WTZ w ramach realizowanego programu terapii.

W roku sprawozdawczym Warsztat Terapii Zajęciowej w Strzegomiu, uzyskał dochód ze sprzedaży prac wykonanych przez uczestników,  w wysokości 1510,00 zł. Środki finansowe pozyskane ze sprzedaży prac uczestników były przekazywane do kasy WTZ wraz z protokołami ze sprzedaży. Pieniądze przelewane zostały bezpośrednio na konto dochodowe Gminy, a następnie w całości przekazywane były na konto WTZ Strzegom. 

Uchwały Rady Miejskiej:

• nr 63 z dnia  28 IX 2017 roku (500,00 zł),
• nr 73 z dnia 27 X 2017 roku (600,00 zł),
• nr 84 z dnia 28 XI 2017 roku (410,00 zł),

Warsztaty Terapii Zajęciowej w Strzegomiu, w porozumieniu  z uczestnikami, przeznaczył wypracowany dochód na pokrycie wydatków związanych z integracją

i rehabilitacją społeczną uczestników tej placówki:

- wyjazd do Lubina, na turniej Nordic Walking - kwota 400,00 zł

- wyjazd do Świerzawy na Przegląd Twórczości Artystycznej Osób Niepełnosprawnych - kwota 300,00 zł

- wynajęcie sali w „Restauracji Stragona”, na zabawę integracyjną - kwota 200,00 zł

- wyjazd na V urodziny WTZ  Świdnica - kwota 250,00 zł

- spektakl teatralny - kwota 258,28 zł

- zakup nagród dla uczestników WTZ Strzegom, na IV urodziny WTZ - kwota 101,72 zł

• LICZBA UCZESTNIKÓW WARSZTATU ORAZ STOPIEŃ I RODZAJ ICH NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

W okresie sprawozdawczym, czyli od 01.01.2017 r. do 31.12.2017 r. na zajęcia w Warsztatach Terapii Zajęciowej uczęszczało łącznie 25 osób z niepełnosprawnością intelektualną z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności znacznym i umiarkowanym. Warsztat otwarty jest codziennie, od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00 przez cały rok. Zajęcia odbywają się codziennie w godzinach od 8:30 do 14:30. Uczestnicy przebywają w placówce od godziny 8:00 do godziny 15:00, od poniedziałku do piątku.

Wiek uczestników warsztatu:

Wiek	Kobiety	Mężczyźni	Razem
21 – 29	3	0	3
30 – 39	4	9	13
40 – 49		4	4
50 – 59		4	4
60 – 69		1	1
Razem	7	18	25

Kalectwa i zaburzenia towarzyszące:

Kalectwa i zaburzenia towarzyszące	Liczba osób
Upośledzenie umysłowe	13
Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu	4
Upośledzenie narządu ruchu	3
Choroby psychiczne	6
Choroby neurologiczne	8
Epilepsja	6
Choroby narządu wzroku	1
Inne (w tym schorzenia metaboliczne, endokrynologiczne)	1

Stopień niepełnosprawności orzeczony przez zespół orzekający:

Stopień	Liczba osób
Umiarkowany	9
Znaczny	16
Razem	25

• LICZBA UCZESTNIKÓW, KTÓRZY OPUŚCILI WARSZTAT, WRAZ Z PODANIEM PRZYCZYNY ODEJŚCIA

Skład osobowy uczestników zmienił się i na bieżąco został uzupełniony zgodnie z decyzją Rady Programowej wg. kolejności podań wraz z dokumentacją.

   •   W 2017 roku warsztat opuścił jeden uczestnik:

l.p.	data skreślenia z listy uczestników warsztatu	Powód rezygnacji uczestnika
1.	20.07.2017r	Powody osobiste

• FORMY I METODY REALIZOWANEJ PRZEZ WARSZTAT DZIAŁALNOŚCI REHABILITACYJNEJ

1. Formy terapii oraz ich techniczne i organizacyjne dostosowanie do sprawności psychofizycznej uczestnika:

1. terapia poprzez pracę
   • terapia grupowa
   • terapia indywidualna
   • metody pokazowe
   • metody praktyczne
   • słowne
2. terapia poprzez integracje ze środowiskiem

• terapia grupowa (poznanie środowiska, jego historii, kontakt ze środowiskiem, jego   mieszkańcami)
• terapia indywidualna ( wyrabianie zaradności osobistej, pobudzanie aktywności społecznej itp.

c.  terapia poprzez rehabilitację

• rehabilitacja ruchowa
• gry i zabawy ruchowe
• gry i zabawy dydaktyczne.

2. Przewidywany zakres terapii.

1. Terapia zawodowa
   • zdobywanie umiejętności zawodowych
   • technicznych
   • teoretycznych
   • praktycznych
   • orientacji zawodowej
2. Terapia fizyczna

• rehabilitacja ruchowa
• trening psychofizyczny
  3. Terapia psychospołeczna
     • trening psychospołeczny
     • rozmowy psychologiczne
     • rozmowy pedagogiczne
     • rozmowy terapeutyczne.

3. Zakres i metody nauki zaradności osobistej.
   1. Uczestnicy z małym dostosowaniem do funkcjonowania   w środowisku
      • podstawowe zasady higieny osobistej (mycie, golenie, czesanie, ubieranie się)
      • nauka przygotowania prostych posiłków (kanapki, herbata, krojenie pieczywa)
      • wyrabianie wrażliwości estetycznej (dbanie o czystość, pranie, zastosowanie środków czystości)
      • wyrabianie czynności poznawczych (spostrzeganie, wyobraźnia, pamięć, uwaga, myślenie, orientacja społeczna)
      • nauka planowości, inwencji i samodzielności (planowanie dnia, jadłospisu, zakupów,)
      • nauka samodzielności społecznej (m.in. wypełnianie różnych ról społecznych)
      • nauka postępowania w przypadku zagrożenia życia (powiadomienie odnośnej instytucji znajomość zagrożeniu),
      • umiejętności niezbędne we współżyciu współpracy z otoczeniem.

2. Uczestnicy z umiarkowanym dostosowaniem do funkcjonowania w środowisku;
   • kształtowanie nawyków dbania o higienę osobistą  i otoczenia,
   • nauka przygotowania gorących posiłków,
   • pogłębianie wrażliwości estetycznej,
   • udoskonalanie czynności poznawczych,
   • zastosowanie w praktyce samodzielności społecznej (robienie zakupów, planowanie wydatków, zachowanie w instytucjach publicznych, załatwianie spraw urzędowych),
   • przypomnienie i utrwalenie zasad postępowania w przypadku zagrożenia życia,
   • umiejętność uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej,
   • korygowanie błędnych postaw i zachowań w stosunku do otoczenia,
   • prowadzenie dialogu pomagającego ustalić stopień rozwoju uczuciowego i emocjonalnego uczestników  oraz jego zainteresowań,
3. Uczestnicy względnie dostosowani do funkcjonowania w środowisku;

•  poprawa ogólnej kondycji psychicznej sprzyjającej niezależności, samodzielności i aktywności oraz radzenia sobie w trudnych sytuacjach, w życiu społecznym jako pełnoprawny obywatel,
• ukształtowanie dojrzałej osobowości wychowanka oraz aktywnej postawy wobec życia,
• kształtowanie moralnej wrażliwości,
• nauka współżycia z ludźmi niepełnosprawnymi,
• prowadzenie dialogu pomagającego ustalić stopień rozwoju społecznego i emocjonalnego uczestników  oraz jego zainteresowań.

 4.    Sprawności psychofizyczne niezbędne do podjęcia pracy oraz metody ich ćwiczenia:

1. dostosowanie czynności do swoich możliwości, predyspozycji psychofizycznej
2. podejmowanie samodzielnych i precyzyjnych decyzji
3. celowość wykonywania czynności w działaniu
4. własna inicjatywa
5. wyobraźnia
6. cierpliwość
7. aktywność
8. zaangażowanie w pracę
9. upór w dążeniu do określonego celu
10. wytrwałość
11. asertywność.

Metody ćwiczenia sprawności:

1. słowne(opowiadanie, pogadanka, dyskusja, opis),
2. obserwacja i pomiar (oglądowa, pokaz, pomiar),
3. działania praktyczne (zajęcia praktyczne),
4. gry i zabawy dydaktyczne,
5. trening gospodarczy,
6. trening asertywności,
7. trening ekonomiczny,
8. trening zachowań społecznych,
9. rehabilitacja ruchowa,
10. rozmowy terapeutyczne,
11. rozmowy psychologiczne.

 5.    Formy rehabilitacji społecznej:

1. wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności osoby niepełnosprawnej,
2. wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych,
3. kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji z osobami  niepełnosprawnymi.

Metody rehabilitacji społecznej:

1. współpraca ze środowiskiem (wyjścia w plener, kontakt ze społecznością lokalną, uczestniczenie w okolicznościowych imprezach, samodzielność w instytucjach publicznych)
2. wycieczki
3. zabawy
4. wyjścia do kina, pizzerii, itp.
5. współpraca z różnymi instytucjami na terenie Gminy.

6.    Formy współpracy z rodziną lub opiekunami.

• wywiady środowiskowe
• sprawy bieżące (zgłaszanie problemów obustronnych, ocenianie efektów rehabilitacyjnych  i terapeutycznych)
• wspólne spotkania, dyskusje.

Terapia zajęciowa w WTZ Strzegom, prowadzona jest w 5-u pracowniach terapeutycznych:

• technicznej;
• krawiecko- tkacko- hafciarskiej;
• artystycznej;
• ogrodniczo-florystycznej;
• informatycznej;

W warsztacie uczestnicy podlegają rehabilitacji społecznej i zawodowej, która w efekcie ma przynieść gotowość do podjęcia pracy na otwartym rynku pracy, czy chociaż odbywania praktyk zawodowych.

Przysposobienie do pracy odbywa się poprzez udział w zajęciach poszczególnych pracowni, które sprzyjają rozwojowi preferencji zawodowych. Uczestnicy zapoznają się z różnorodnymi czynnościami, maszynami i narzędziami, specyfiką pracy. Rozwijane są kompetencje zawodowe takie jak wytrwałość, odpowiedzialność, koncentracja uwagi, punktualność i umiejętność bezpiecznego zachowania w miejscu pracy. Udział osób niepełnosprawnych w szerokiej ofercie zajęć pomaga rozwijać predyspozycje i zainteresowania zawodowe i pomaga zorientować się w nich samym uczestnikom, jak i ich instruktorom, co w przyszłości pomoże na dopasowanie konkretnej osoby do odpowiedniego stanowiska pracy.

Warsztat Terapii Zajęciowej oferuje wiele zajęć, w których sprawdzają się jego uczestnicy, między innymi:

• wytwarzanie przedmiotów dekoracyjnych i użytkowych;
• prace stolarskie;
• sporządzanie posiłków;
• utrzymanie terenów zielonych;
• szycie ręczne i maszynowe;
• prace porządkowe;
• działalność na rzecz społeczności lokalnej;
• prace ogrodowe;

      • CHARAKTERYSTYKA  I  EFEKTY TERAPII ZAJĘCIOWEJ

            Podstawą pracy terapeutycznej i rehabilitacyjnej w 2017r. były zaplanowane programy terapeutyczne przez terapeutów dla poszczególnych pracowni i zespołów, w ramach terapii zajęciowej, psychoterapii, rehabilitacji i edukacji zdrowotnej.

            Średnio czas trwania zajęć w poszczególnych pracowniach wynosił 35 godzin tygodniowo, gdzie realizowano tematykę bezpośrednio związaną z daną pracownią w ramach treningów:

1. trening umiejętności życia codziennego i prowadzenia gospodarstwa domowego, mający na celu kształtowanie i rozwijanie czynności związanych z samoobsługą i zaradnością osobistą poprzez:
   • rozwijanie umiejętności posługiwania się podstawowymi urządzeniami gospodarstwa domowego, ich obsługą i zasadami bezpieczeństwa przy ich użytkowaniu,
   • wykonywanie prac porządkowych wewnątrz i na zewnątrz warsztatu,
   • wzajemna pomoc i wsparcie między współpracownikami,
   • podejmowanie decyzji i ponoszenie odpowiedzialności - konsekwencje;
2. trening umiejętności praktycznych i zawodowych:

       *    pracownia krawiecko – tkacko - hafciarska.:

z dziedziny szycia:

nabywanie umiejętności wykroju,

nabywanie umiejętności fastrygi (dopasowywanie prostych stron materiału, spinanie szpilkami),

szycia ręcznego (zastosowanie odpowiedniego ściegu do rodzaju pracy i materiału - ścieg przed igłą, ścieg fastrygowy, marszczący, ścieg za igłą, ścieg okrętkowy, ścieg obrzucany)

maszynowego (umiejętność techniczna obsługi maszyny, szycie po linii oraz prostych rzeczy, zastosowanie ściegu prostego, zygzakowatego, fastrygowego,  wstecznego lub innych do obrzucania brzegów tkaniny),

prace wykończeniowe wykonywanej pracy,

z dziedziny haftu:

łączenie technik ściegów w wykonywanej pracy,

samodzielny wybór motywu oraz odwzorowywanie go,

planowanie pracy;

Dodatkowo, patrząc na możliwości uczestników i chęci do pracy w danym dniu, wykonuje się takie czynności, jak: rwanie, przypinanie, nawlekanie, wypychanie. Ma to na celu ćwiczenie chwytu pensetowego, ćwiczenie mięśni dłoni i palców.

  z dziedziny tkactwa:

technika wpinania, zaplatania,

praca na krośnie stolikowym;

      * pracownia techniczna:

  - nabywanie i doskonalenie umiejętności np.: wkręcania śrub, wbijania gwoździ, ręcznego cięcia piłą, wymiarowania oraz posługiwania się narzędziami elektrycznymi (wiertarka, wyrzynarka ręczna i stołowa, wkrętarka, szlifierka, wypalarka do drewna),

  - wykonywanie różnych prac:  meble z palet (stoły, ławki), kwietniki, ozdobne deski kuchenne, półki;

*  pracownia artystyczna:

   pobudzanie twórczości plastycznej i odkrywanie i praca nad rozwojem uzdolnień plastycznych, odwzorowywanie szablonów, łączenie technik, dobór kolorystyki. Wykonywano:

• prace z mas plastycznych,
• papieroplastyka,
• zdobnictwo prac,
• szkicowanie prac,
• kolorowanie,
• malowanie i kolorowanie farbami plakatowymi,
• malowanie na podobraziach farbami olejnymi i akwarelami;
• wykonywanie ozdób, stroików wielkanocnych, bożonarodzeniowych,
• wykonywanie kartek okolicznościowych;

       * pracownia informatyczna:

• obsługa urządzeń biurowych (ksero, niszczarka, gilotyna);
• wyszukiwanie wiadomości poprzez przeglądarkę Google itp. wiadomości te były wykorzystywane podczas zajęć z pielęgniarką, psychologiem;
• praca z edytorem tekstu – Libre Office (uczestnicy ustalają wielkość czcionki, zapisują teksty w formie pliku, drukują tekst, poprawiają błędy, tworzą tabele, itp.); stworzony został folder z „czystą” dokumentacją uczestników warsztatu.
• umiejętność korzystania z Internetu,
• gry edukacyjne i logiczne,
• stworzenie tablicy w WTZ przedstawiającej aktualności w danym roku;
• wykonywanie kartek okolicznościowych (urodzinowe, wielkanocne, bożonarodzeniowe, walentynkowe), dyplomów na różne imprezy organizowane przez nasz warsztat;

        * pracownia ogrodniczo- florystyczna:

• porządkowanie terenu wokół warsztatu;
• zasianie, plewienie warzyw, kwiatów w warsztatowym ogródku;
• obsadzanie kwiatami klombów przed warsztatem,
• wykonywanie ozdób, palm, stroików wielkanocnych,
• stroików bożonarodzeniowych, wieńców, itp.     
• wykonywanie kartek okolicznościowych;

            W ramach rehabilitacji ruchowej, ćwiczenia odbywają się codziennie. Prowadzone są ćwiczenia grupowe i indywidualne z uczestnikiem warsztatu, wg. planu.

Rehabilitacja obejmuje:

• ćwiczenia oddechowe, ogólnorozwojowe, ogólnousprawniające,
• ćwiczenia równoważne, orientacji w terenie,
• ćwiczenia zręcznościowe, manualne,
• ćwiczenia wspomagane, wzmacniające, rozciągające,
• ćwiczenia na przyrządach: rotor, rower stacjonarny,
• ćwiczenia ze sprzętem: laski, taśmy thera-band, piłki gimnastyczne,

• zajęcia na świeżym powietrzu (w okresie wiosenno-letnim),
• udział w imprezach sportowych,
• zajęcia relaksacyjne (w zależności od potrzeb)

Dodatkowo w 2017 roku były dwa wyjścia na basen odkryty w Strzegomiu, w celu rekreacyjnym, relaksacyjnym, gdzie prowadzone są także ćwiczenia odciążające w wodzie.

     Warsztaty Terapii Zajęciowej poprzez prowadzoną rehabilitację zawodową i społeczną ułatwiają swoim uczestnikom uzyskanie zatrudnienia poprzez działania prowadzone w WTZ, które udoskonalają uwarunkowania psychologiczne uczestnika przygotowujące go do podjęcia pracy. W tym celu prowadzony jest proces rehabilitacji, w którym działania kadry WTZ wywołają takie zmiany w jednostce, że upodobnią jej sposób funkcjonowania do funkcjonowania osób pełnosprawnych doprowadzając m. in. do podjęcia pracy zawodowej.

W procesie aktywizacji zawodowej podejmujemy działania zmierzające do pobudzenia aktywności uczestnika WTZ poprzez:

• rozbudzanie aktywności społecznej
• pobudzenie potrzeby podnoszenia kwalifikacji
• wyrobienie umiejętności interpersonalnych
• wyrobienie umiejętności współpracy w grupie
• wyrobienie nawyku systematyczności pracy.

 Praktyka zawodowa stanowi integralną część w zakresie realizacji indywidualnego programu terapii społeczno-zawodowej uczestnika WTZ.

            Doświadczenia w pracy z osobami niepełnosprawnymi wskazują na fakt, że osoba niepełnosprawna powinna być przed podjęciem pracy przyuczona bezpośrednio na stanowisku pracy, gdzie są określone i przećwiczone obowiązki zgodnie z zakresem obowiązków wyznaczonych przez pracodawcę, w przypadku osób niepełnosprawnych stanowi to warunek zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Możliwość taką dają organizowane bezpłatne praktyki zawodowe. Każda praktyka zawodowa jest doświadczeniem pracy na otwartym rynku pracy.  

W 2017 roku 11-u uczestników brało udział w bezpłatnych praktykach zawodowych. Celem praktyk jest:

1. integracja z pełnosprawnymi pracownikami poprzez pokazanie osoby niepełnosprawnej jako dobrego i wartościowego pracownika

i współpracownika;

2. nabywanie umiejętności zawodowych – regulamin i dyscyplina pracy;
3. pokazanie różnic w rozumieniu na czym polega rozwój społeczny – z postawy ukierunkowanej na tzw. „zajęcie rąk”, na postawę zmierzającą promowania osoby niepełnosprawnej i jej doświadczeń;
4. przełamania stereotypu odnoszącego się do osoby niepełnosprawnej jako „wieczne dziecko”;
5. stwarzanie osobie niepełnosprawnej możliwości pełnego doświadczania

i zaistnienia w środowisku ludzi zdrowych (sukcesy i porażki);

6. wykorzystanie konkretnych umiejętności uczestnika i spełnianie przez niego określonej roli społecznej i zawodowej (wdrożenie w pewne nawyki

i inicjatywy, np. planowanie pracy, dokładność, obowiązkowość, umiejętność współpracy z współpracownikami, itp.;

7. rozwój kompetencji indywidualnych związanych z cechami danej osoby: higiena osobista, kultura osobista;
8. rozwój kompetencji społecznych, takich jak: postawa wobec innych pracowników, samodzielność, punktualność.

Pięciu uczestników, raz w tygodniu (w zależności od pogody) brało udział w praktyce zawodowej w Fundacji Św. Jadwigi w Morawie, na stanowisku pomocnik w pracach ogrodowych.

Zakres obowiązków praktykanta:

Pomocnik w pracach ogrodowych:

1. Zapoznanie z zakresem obowiązków i przygotowanie potrzebnych narzędzi i środków czystości;
2. Plewienie ścieżki;
3. Przycinanie róż;
4. Grabienie i zbieranie do worków liści i trawy;
5. Wyrzucanie śmieci do kontenerów;

Kontynuowano również praktyki zawodowe w Publicznym Przedszkolu nr 3 w Strzegomiu, na stanowisku pomoc w pracach ogrodowych. Pięcioro naszych podopiecznych, w okresie wiosenno-jesiennym zadbała o teren zielony przynależący do Przedszkola. W miesiącu wrześniu pięcioro naszych uczestników w ramach bezpłatnych praktyk zawodowych pomagało Publicznej Szkole Podstawowej nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Strzegomiu przy porządkowaniu sal szkolnych (wynoszenie mebli, krzeseł, itp.). Uczestnicy biorący udział w praktykach, samodzielnie wyrazili chęć podjęcia praktyk zawodowych na terenie naszej Gminy. Podjęte praktyki, pozwoliły terapeucie prowadzącemu na bliższe poznanie uczestników, pod względem zawodowym i społecznym. Uczestnicy warsztatu w ciągu całego roku, odbywają zajęcia z treningu ekonomicznego, tzn. umiejętności gospodarowania środkami finansowymi, samodzielnego planowania wydatków i ponoszenia konsekwencji za podjęte decyzje. Trening ekonomiczny ma ułatwić uczestnikom umiejętne gospodarowanie niewielkimi zazwyczaj kwotami, którymi dysponują w ciągu miesiąca. Każdy uczestnik otrzymuje co miesiąc pewną sumę pochodzącą ze środków przeznaczonych na trening ekonomiczny. Umiejętne planowanie wydatków pozwoli uczestnikom uniknąć wielu nieprzyjemnych sytuacji, takich jak konieczność pożyczania pieniędzy od innych osób lub sytuacji, gdy w środku miesiąca zostaje bez pieniędzy. Trening ekonomiczny ma na celu wyposażenie uczestnika w wiedzę z zakresu znajomości pieniędzy, ich siły nabywczej, w umiejętność operowania pieniędzmi, w tym robienia zakupów, korzystania z usług, itp. Trening ten ma na celu wyposażenie uczestnika w umiejętność gospodarowania pieniędzmi tj. planowania wydatków, oszczędzania, podejmowania zobowiązań finansowych (np. zakupy na raty). Nadal prowadzone są w ramach kół zainteresowań, zajęcia kulinarne. Zajęcia obejmują następujące działania:

• przygotowywanie prostych dań na zimno i na ciepło, prawidłowe przechowywanie produktów itp.;
• trening budżetowy (zajęcia mające ułatwić umiejętne gospodarowanie niewielkimi zazwyczaj kwotami);
• planowanie zajęć kulinarnych;

W ramach zajęć kulinarnych uczestnicy warsztatu zorganizowali grilla na terenie warsztatowego ogródka, kisili ogórki z własnych zbiorów, gotowali rosół, przygotowywali tosty, kanapki, sos czosnkowy, kiełbasę na gorąco. Warto podkreślić, że każdy uczestnik warsztatu przygotowywał potrawę przez siebie wybraną.  

Realizacja zadań dotycząca uczestnictwa w życiu społeczności WTZ i integracji ze środowiskiem lokalnym odbywała się na organizowanych spotkaniach, zajęciach, imprezach, uroczystościach, wyjazdach i wycieczkach:

 spotkania teatralne w warsztacie:

- przedstawienie pt: „Eko ciocia”

- przedstawienie pt: „Bacówka”

- przedstawienie pt: „Przygody foki akrobatki”

- przedstawienie pt: „Zakazane piosenki”

- przedstawienie pt: „Próba”

- przedstawienie pt: „Wigilijne obyczaje”

- przedstawienie pt: „Dlaczego nie”

wycieczki, pikniki, zawody sportowe:

- udział w V Turnieju Piłki Siatkowej w Świdnicy

- grill na terenie WTZ Strzegom w ramach integracji z gimnazjalistami;

- udział w halowej piłce nożnej organizowanej przez ZSZS w Strzegomiu;

- udział w turnieju Nordic Walking w Lublinie;

- wyjazd do Świdnicy na V urodziny WTZ;

zabawy, przeglądy twórczości artystycznej, imprezy, wyjścia do restauracji, pubów:

- zabawa karnawałowa i walentynkowa na terenie warsztatu – organizowana przez uczestników warsztatu;

- udział w zabawie karnawałowej organizowanej przez WTZ Świdnica i WTZ Wałbrzych;

- udział w Konfrontacjach Artystycznych ZSS w Strzegomiu;

- wyjście do kina na „SING” oraz „Był sobie pies”, a także „Smerfy- poszukiwacze zaginionej wioski”,

- udział w Diecezjalnym Dniu Osób Niepełnosprawnych w Świdnicy,

- wyjazd na urodziny pensjonariuszy DPS w Jaskulinie;

- karaoke żołnierskiej piosenki organizowane przez WTZ Chojnów,

- udział w Turnieju Tańca organizowanym przez WTZ Jawor,

- udział w IX Przeglądzie Twórczości Osób Niepełnosprawnych w Świerzawie;

- udział w WKKW w Morawie – prezentacja prac uczestników;

- udział w I Targach Warsztatów Terapii Zajęciowej we Wrocławiu – prezentacja prac uczestników;

- III zabawa integracyjna w restauracji „Stragona”, z udziałem WTZ Wałbrzych, WTZ Świdnica, uczniów z Gimnazjum Nr 1 i Nr 2 ze Strzegomia, Gimnazjum z Jaroszowa.

ciekawe spotkania z wyjątkowymi ludźmi:

- spotkanie z dziennikarzami Radia Sudety,

- spotkania z Radiem Wrocław na strzegomskim Rynku,

- warsztaty bębniarskie na terenie WTZ;

            W roku 2017, w ramach integracji ze społeczeństwem, nadal współpracowaliśmy z wolontariuszami Gimnazjum Nr 1 w Strzegomiu i Gimnazjum Nr 2 w Strzegomiu oraz wolontariuszami Gimnazjum z Jaroszowa. Również przedszkolaki z Przedszkola Nr 3 w Strzegomiu, wykonywały z nami jesienne kompoty i bożonarodzeniowe ozdoby świąteczne.

            Podstawą pracy terapeutycznej i rehabilitacyjnej w 2017r. były zaplanowane programy terapeutyczne przez terapeutów dla poszczególnych pracowni i zespołów, w ramach terapii zajęciowej, psychoterapii, rehabilitacji i edukacji zdrowotnej.

W zakresie działalności psychologicznej prowadzone były zajęcia dotyczące:

• Prowadzenia rozmów terapeutycznych z uczestnikami (rozwiązywanie problemów osobistych, stymulowanie rozwoju emocjonalnego i społecznego, przeciwdziałanie konfliktom oraz ich rozwiązywanie, rozmowy o zainteresowaniach, marzeniach i planach uczestników na przyszłość);
• Spotkań indywidualnych z rodzicami uczestników – w zależności od potrzeb;
• Konsultacji z pracownikami WTZ w sprawach uczestników – w zależności od potrzeb;
• Opiniowanie w sprawach uczestników – wydano 7 opinii;
• Zastępstwa w pracowniach podczas nieobecności terapeuty – w zależności od potrzeb;
• Praca indywidualna z uczestnikiem (obserwacja, nadzór, wypracowanie nowych metod stymulacji);
• Ćwiczenia pamięci i koncentracji uwagi;
• Obserwacja uczestników- na bieżąco;
• Udział w wycieczkach, imprezach – obserwacja zachowań uczestników;
• Zajęcia grupowe, gdzie poruszano ważne problemy, dotyczące zachowania się, czy problemów o których rozwiązanie prosili sami uczestnicy;

Korzyści płynące z uczestnictwa w zajęciach grupowych:

-  doświadczenie akceptacji oraz uwagi i docenienia ze strony innych osób

-  dowartościowanie siebie samego i możliwość zaistnienia jako osoba w grupie

-  zwiększanie otwartości na inne osoby oraz zaufania względem nich

- pobudzanie życzliwości względem innych oraz empatii i współczucia (to sprzyja również przełamywaniu perspektywy egocentrycznej)

-  dostrzeganie potrzeby szacunku wobec innych ludzi, ich potrzeb, pragnień i oczekiwań, próba zwrócenia uwagi na odmienność innych ludzi

-  stwarzanie sytuacji kształtujących umiejętność współpracy w grupie

-  rozpoznawanie postawy lękowej w relacjach interpersonalnych i próba niwelowania jej

- rozpoznawanie sposobu funkcjonowania osoby w grupie w aspekcie komunikacyjnym oraz praca w kierunku usprawnienia tej sfery

- praca nad uspołecznianiem, tzn. kształtowaniem potrzeby relacji z innymi ludźmi

 i wychodzenia z inicjatywą w podejmowaniu tych relacji

- budowanie poczucia bezpieczeństwa w grupie;

W ramach profilaktyki zdrowotnej prowadzonej przez pielęgniarkę WTZ odbywały się spotkania grupowe (raz w tygodniu) dotyczącej tematyki związanej ze zdrowiem człowieka, np. HIV, jak wzmocnić odporność, bóle krzyża, bolerioza, grzybica stóp, piramida zdrowego żywienia, higiena ciała i odzieży, zakażenie drogą płciową, itp. Dodatkowo także były puszczane filmy nt: „Higieny osobistej”, „Roztocza wokół nas”, „Cukrzyca”, itp. Dodatkowo w czwartki na zajęciach grupowych były prowadzone zajęcia pobudzające pamięć, spostrzegawczość i myślenie. Spotkania indywidualne prowadzone były w zależności od potrzeb uczestników; rozmowy te dotyczyły m.in. higieny intymnej, agresji wobec innych, chorób kręgosłupa. W przypadku pierwszej pomocy, udzielono jej 23 razy. Pomoc ta dotyczyła drobnych urazów i skaleczeń, prawidłowego ułożenia uczestnika po ataku epilepsji. Współuczestniczono w wizytach lekarskich: okulista, stomatolog, lekarz ogólny.

W ramach rehabilitacji zawodowej, uczestnicy naszego warsztatu  dodatkowo w czasie zajęć w poszczególnych pracowniach rozmawiali o pracy. Z tematem przysposobienia do pracy powiązane jest ściśle funkcjonowanie osobiste

i społeczne, i dlatego uczestnicy poznają takie zagadnienia jak:  

• dokonywanie wyborów w rożnych sytuacjach życiowych;
• rozwiązywanie problemów w różnych sytuacjach;
• kształtowanie i utrwalanie zachowań, nawyków ogólnie akceptowanych w świecie ludzi dorosłych w zakresie higieny i wyglądu zewnętrznego;
• przekazywanie, odbiór i wykorzystanie różnych informacji;
• umiejętność porozumiewania się z otoczeniem, w tym, jeśli to konieczne, z wykorzystaniem wspomagających sposobów porozumiewania się. Umiejętność wypowiadania się, słuchania i zadawania pytań;
• poznanie osób i instytucji, do których można zwracać się o pomoc w rozwiązywaniu różnych spraw. 

Warsztat Terapii Zajęciowej poprzez prowadzoną rehabilitację zawodową i społeczną ułatwiają swoim uczestnikom uzyskanie zatrudnienia poprzez działania prowadzone w WTZ, które udoskonalają uwarunkowania psychologiczne uczestnika przygotowujące go do podjęcia pracy. W tym celu prowadzony jest proces rehabilitacji, w którym działania kadry WTZ wywołają takie zmiany w jednostce, że upodobnią jej sposób funkcjonowania do funkcjonowania osób pełnosprawnych doprowadzając m. in. do podjęcia pracy zawodowej.

Praca nad wizerunkiem własnej osoby ma w końcowym efekcie doprowadzić do:

• uświadomienia sobie „mocnych stron” – podniesienie samooceny    i poczucia własnej wartości;
• zwiększeniu poczucia niezależności, samodzielności psychicznej.

Druga grupa cech osobowości mająca istotny wpływ na przygotowanie do pracy dotyczy stosunku osoby niepełnosprawnej do innych osób. Chodzi tu o szeroko rozumiane uspołecznienie i wyodrębnioną w nim komunikatywność oraz prospołeczność i umiejętność współdziałania.

W procesie aktywizacji zawodowej podejmujemy działania zmierzające do pobudzenia aktywności uczestnika WTZ poprzez:

• rozbudzanie aktywności społecznej
• pobudzenie potrzeby podnoszenia kwalifikacji
• wyrobienie umiejętności interpersonalnych
• wyrobienie umiejętności współpracy w grupie
• wyrobienie nawyku systematyczności pracy.

 Praktyka zawodowa stanowi integralną część w zakresie realizacji indywidualnego programu terapii społeczno-zawodowej uczestnika WTZ.

• LICZBA UCZESTNIKÓW, KTÓRZY POCZYNILI POSTĘPY

Efekty terapii są widoczne zarówno w zaradności osobistej i samodzielności, jaki  i w rehabilitacji społecznej i zawodowej.

            Rada Programowa WTZ dokonuje okresowej oceny realizacji indywidualnego programu rehabilitacji każdego uczestnika raz w roku.

Punktowa ocena postępów uczestnika przeprowadzana jest według systemu zaproponowanego przez Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w Warszawie. Działania te dotyczą rehabilitacji ogólnej i zawodowej. Ich celem jest kompleksowa ocena dynamiki postępów uczestnika Warsztatu. Stanowią one podstawę do konstruowania doskonalszych indywidualnych programów rehabilitacji.

Szczegółowa, dziesięciostopniowa skala ma za zadanie uchwycenie każdej zmiany w prowadzonej rehabilitacji w modyfikowaniu programu rehabilitacyjnego oraz informowania o niej i motywowania uczestników.

Rehabilitacja zawodowa w naszym warsztacie przyniosła efekty. Uczestnicy oprócz nabywania nowych umiejętności i sprawności zawodowych w pracowniach są kreatywni i sprawniejsi manualnie (uczą się nowych zróżnicowanych technik i form pracy, a także kontynuują stare).                        

Zwracaliśmy uwagę na umiejętności i sprawności w zakresie:

• samowystarczalności;
• zasobów;
• postawy zawodowej;
• tempa pracy;
• motoryki;
• akceptacji współpracowników;
• stosunku do opiekuna;
• wrażenia ogólnego;
• ogólnego stanu zdrowia;
• czynności życia codziennego;
• sprawności motorycznej;
• sfery społecznej;
• sfery emocjonalno- motywacyjnej;
• sfery intelektualnej;
• dojrzałości i umiejętności zawodowej.

Warto podkreślić, że 11 uczestników samodzielnie podjęło inicjatywę podjęcia praktyk zawodowych na stanowisku pomoc ogrodnika.

Rehabilitacja społeczna przyniosła także duże efekty. Uczestnicy coraz lepiej radzą sobie na zewnątrz poza warsztatem, załatwiają swoje sprawy urzędowe i osobiste, zdobywają wiedzę praktyczną z zakresu komunikowania się z sobą i otoczeniem dalszym. W tej dziedzinie kładliśmy nacisk na:

• samodzielność;
• zasoby;
• akceptację współpracowników;
• wrażenie ogólne;
• higienę osobistą;
• czynności życia codziennego;
• sprawność motoryczną;
• sferę społeczną.

Postępy są tu ogromne i dotyczą wszystkich uczestników. Jednak ocenę zaniżają postawy rodziców, które są bardzo opiekuńcze i często nie nastawione na rozwój. Terapeuci, dopasowywali metody i formy terapii do możliwości uczestników. Każdy z uczestników Warsztatu poczynił w roku 2017 postępy na miarę swoich możliwości.

Dokonując oceny indywidualnego programu rehabilitacji uczestników Warsztatu Terapii Zajęciowej za 2017 rok Rada Programowa przyjęła trzy zasadnicze kierunki ocen:

1. zaradności osobistej i samodzielności

2. rehabilitacji społecznej

3. rehabilitacji zawodowej

Ad 1.

-  11-ro uczestników wykazuje duży stopień samodzielnego wykonywania czynności życia codziennego przy znikomej pomocy opiekuna; osoby te potrafią korzystać z komunikacji miejskiej, dokonują wyboru, planują wydatki, samodzielnie wykonują czynności samoobsługowe.

- 9-ro uczestników wymaga częściowej pomocy osób drugich  przy wykonywaniu czynności życia codziennego.

-  5-ro uczestników wymaga stałej pomocy przy wykonywaniu czynności życia codziennego.

Ad 2.

-  4-ro uczestników warsztatu zmieniło swoje relacje ze współpracownikami na poziomie bardzo dobrym i dobrym;  te osoby zrobiły duże postępy w rehabilitacji społecznej (negocjują, zazwyczaj stymulują innych pozytywnie, są pomocni, lubiani przez innych uczestników warsztatu);

Pozostali uczestnicy warsztatu nadal są w dobrych relacjach interpersonalnych. W komunikacji oraz współpracy w ramach grupy terapeutycznej czy społeczności warsztatowej potrafią się porozumieć oraz wzajemnie wspomagać. Natomiast w sytuacjach nowych, z którymi mają do czynienia po raz pierwszy nie bardzo sobie radzą i czują się zagubieni. I tu pojawia się konieczność pomocy osób drugich.

Ad 3.

- jeden uczestnik zrobiło duże postępy w rehabilitacji zawodowej na poziomie bardzo dobrym (planuje pracę w danym dniu, przestrzega przepisów BHP, pracuje samodzielnie, wykazuje poczucie odpowiedzialności, dopasowuje narzędzia do pracy);

- na poziomie dobrym w ramach rehabilitacji zawodowej postępy poczyniły cztery osoby, które po raz pierwszy podjęły praktyki zawodowe na stanowiskach pomoc ogrodnika;  Osoby te kontrolują swoją pracę, zastanawiają się nad tym co robią, są pracowici.

Większość uczestników wymaga jednak stałej pomocy i wsparcia terapeuty podczas pracy.

Stopień opanowania umiejętności do podjęcia zatrudnienia, zdaniem Rady Programowej, nabyła jedna osoba, która nie chce podjąć pracy ze względu na brak wsparcia na terenie, na którym miałaby ewentualnie zostać zatrudniona.  Osoby, które osiągnęły poziom dobry i bardzo dobry, nadal uczestniczyć będą w zajęciach terapeutycznych prowadzonych w placówce i poza nią.

• DZIAŁALNOŚĆ RADY PROGRAMOWEJ WTZ

Radę tworzą następujący pracownicy Warsztatu:

• kierownik;
• instruktorzy terapii zajęciowej;
• specjalista ds. rehabilitacji;
• psycholog;

Wszyscy członkowie Rady Programowej ściśle ze sobą współpracują w celu uzyskania jak najlepszych wyników w prowadzonej rehabilitacji społecznej, zawodowej i ruchowej uczestników. Poza tym nawiązują kontakty z różnymi instytucjami celem podniesienia efektów terapii.

Zadania Rady Programowej:

1. Zadania główne Warsztatu, w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej, zmierzające do ogólnego rozwoju i poprawy sprawności, niezbędnych do prowadzenia przez osobę niepełnosprawną niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia – na miarę jej indywidualnych możliwości, realizowane są przez Radę Programowa WTZ.
2. W celu ich realizacji Rada Programowa opracowuje Indywidualne Programy Rehabilitacyjne uczestników WTZ.
3. Rada Programowa, co najmniej raz na pół roku dokonuje przy udziale uczestników oceny efektów realizacji Indywidualnych Programów Rehabilitacyjnych.
4. Indywidualny Program Rehabilitacji uczestnika jest modyfikowany w razie potrzeby, biorąc pod uwagę efekty poprzedniej terapii.
5. Rada Programowa dokonuje nie rzadziej, niż co trzy lata, kompleksowej oceny realizacji indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika warsztatu i zajmuje stanowisko w kwestii osiągniętych przez niego postępów w rehabilitacji, uzasadniających:

1. podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej, zakładu aktywności zawodowej lub na przystosowanym stanowisku pracy,
2. potrzebę skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia,
   w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, ze względu na brak postępów w rehabilitacji i złe rokowania co do możliwości osiągnięcia postępów uzasadniających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy po odbyciu dalszej rehabilitacji w WTZ,
3. przedłużenie uczestnictwa w terapii ze względu na:
   • pozytywne rokowania co do przyszłych postępów w rehabilitacji, umożliwiających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej, w Zakładach Aktywności Zawodowej lub na rynku pracy,
   • okresowy brak możliwości podjęcia zatrudnienia,
   • okresowy brak możliwości skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia.

6. Indywidualny Program Rehabilitacji jest zamieszczany w teczkach osobowych uczestnika.

7. Każdy członek Rady Programowej jest obowiązany do prowadzenia dokumentacji z prowadzonych zajęć i wyników prowadzonych zajęć.
8. Posiedzenia Rady Programowej odbywają się 2-4 razy w miesiącu. W trakcie posiedzenia omawiane są wyniki terapii uczestników oraz sprawy organizacyjne WTZ. Posiedzenia Rady Programowej są dokumentowane w formie protokołów.
9.  Do zadań Rady Programowej należy również przeprowadzenie procedury kwalifikacyjnej kandydatów na uczestnika oraz podejmowanie decyzji związanych ze skreśleniem uczestnika z listy WTZ.
10. Ustalanie składów osobowych poszczególnych grup terapeutycznych,
11. Określanie wysokości i zasad przyznawania i dysponowania środkami finansowymi związanymi z treningiem ekonomicznym,
12. Nagradzanie uczestników i ponoszenie konsekwencji  przez uczestników warsztatu za nierealizowanie zadań i celów WTZ.

Posiedzenia Rady Programowej:

Posiedzenia Rady Programowej WTZ odbywają się systematycznie i są
udokumentowane w formie protokołów.

W roku 2017 odbyło się 24  posiedzenia Rady Programowej. Dotyczyły one bieżącej działalności placówki, a także bieżących problemów i możliwości ich rozwiązania.

• WSPÓŁPRACA Z RODZINAMI LUB OPIEKUNAMI UCZESTNIKÓW

Formy kontaktów i współpraca z rodzinami uczestników:

• Indywidualne rozmowy.
• Rozmowy telefoniczne i korespondencja.
• Wizyty w domu rodzinnym uczestników. 
• Pomoc i uczestnictwo w imprezach okolicznościowych organizowanych przez warsztat.
• Praca socjalna - pomoc w rozwiązywaniu codziennych problemów życiowych.

Rodzaje pomocy świadczonej rodzinom uczestników:

• Pomoc w rozwiązywaniu spraw dotyczących zdrowia uczestników Warsztatu.
• Pomoc przy rozwiązywaniu życiowych problemów rodziny.
• Udzielanie informacji o przysługujących prawach.

Uczestnictwo rodziców i opiekunów uczestników w życiu Warsztatu:

-   współorganizowanie i uczestnictwo w imprezach okolicznościowych;

-   pomoc w zapraszaniu „osób o wielkim sercu” na prezentacje prac artystycznych, wykonanych przez uczestników Warsztatu;

-   pomoc w znajdywaniu materiałów do terapii prowadzonej w placówce;

-   w roku 2017 odbyło się jedno zebranie z rodzicami w celu przedstawienia celów i zadań warsztatu, a także przedstawienie postępów uczestników i efektów terapeutycznych, przedstawienie oceny 3-letniej zainteresowanym rodzicom, opiekunom.

Stosowna dokumentacja znajduje się w Warsztacie Terapii Zajęciowej w Strzegomiu, Aleja Wojska Polskiego 16.